Volgens Hume geeft het smaakoordeel uiting aan een schoonheidssentiment. Zo’n sentiment is subjectief (het is partieel en het geeft geen informatie over de werkelijkheid). De discussies die we voeren over het mooie kunstwerk (naar aanleiding van onze emotie) zijn echter wel objectief: ze betreffen het object en de gepaste houding die men ertegenover moet innemen….

Kants notie van ‘belangeloosheid’. Er is vaak tegen Kant ingebracht dat mensen nooit volstrekt belangeloos oordelen en dat dat ook niet wenselijk is, aangezien we toch willen dat mensen door schoonheid gegrepen worden! Men kan Kant hier als volgt tegen verdedigen: wat betekent zijn eis van belangeloosheid eigenlijk? Wel, niet dat we helemaal geen belangen…

Baumgarten zet een theorie (!) op over waarneming en schoonheid. Dit is filosofie, if anything, maar zeker geen kunstkritiek. De crux van zijn theorie is dat de ervaring van schoonheid een perceptuele ervaring is, geen intellectuele. Deze stelling vinden we later terug bij Hegel (schoonheid als de zintuiglijke presentatie van een idee); bij Wollheim (Zien-in…

1. De theorie dat alle waarheden in de zintuiglijkheid bevestigd moeten (kunnen) worden–de zogenaamde extreme variant van het empirisme–vindt vooral opgang aan het begin van de 20e eeuw, in het logisch positivisme. Vertegenwoordigers: de vroege Wittgenstein (van de Tractatus Logico-Philosophicus), en Carnap. 2. Volgens Hume kan de verbeelding wel ideeën ordenen, maar kan ze daarbij…

Baumgarten realiseerde zich (tenminste impliciet) dat schoonheid als een vorm van (geperfectioneerde) kennis beschouwen tot een cognitivistische drogrede leidt. Is er immers betere zintuiglijke kennis denkbaar dan die die door een film wordt geleverd: zet ergens een camera en microfoon neer en laat die de voorbijtrekkende werkelijkheid opnemen en het resultaat is een extensief heldere,…

De manier waarop de rationalisten de werkelijkheid benaderen, maakt dat men die deductief kan begrijpen. Eerst was er de aanname dat de wereld logisch in elkaar zit en toen kwam de monadologie. [Een dergelijke identificatie van semantische werkelijkheid (hoe mensen de wereld begrijpen) met logische relaties tussen objectieve gegevens (alleen gaat het nu om neurofysiologische…

So I finally got around to reading Ray Monk’s biography of Wittgenstein and the fist shock came from an unsuspected angle: Monk could amply make use of letters Betrand Russell wrote to his then love. Why did this shock me? The shock was due to the realisation that a biographer writing about a contemporary person…

Een vervalsing wordt ontmaskerd en de kenners staan voor schut, meent iedereen. Zit ook wel wat in, want ze hebben het werk al die jaren geroemd als een meesterwerk en dat blijkt het nu helemaal niet te zijn. Integendeel, iemand heeft een meesterwerk streek voor streek zitten naschilderen, daar heb je geen creativiteit voor nodig,…

Kant’s Copernican Revolution is a point well taken: “the” world is a human world: we get from it what we recognise. Yet, his analysis of this, in terms of two forms of intuition and 12 categories of understanding, is a capitulation to logic—reminding one of Plato’s. Plato, among other things, messed up a beautiful myth…

Ik zat de wetenschapsbijlage van het NRC te lezen en stuitte op een foto van een Orang oetan en in het onderschrift stond dit: “Deze mensapen kunnen heel snel en dus onwillekeurig [een interessant “dus”] gezichtsuitdrukkingen van elkaar overnemen. Dat is een aanwijzing voor de diepe evolutionaire wortels van de menselijke empathie.” En daarna las…