Een onzuiver smaakoordeel is nadrukkelijk iets anders dan een oordeel over de volkomenheid van een object. Een smaakoordeel is eerst en vooral een oordeel over de manier waarop iets zich aan ons gemoed (gevoel van lust en onlust) voordoet. Kant ‘tolereert’ ook smaakoordelen waarin concepten enige rol spelen, maar oordelen die alleen maar gaan over…

Kants notie van ‘belangeloosheid’. Er is vaak tegen Kant ingebracht dat mensen nooit volstrekt belangeloos oordelen en dat dat ook niet wenselijk is, aangezien we toch willen dat mensen door schoonheid gegrepen worden! Men kan Kant hier als volgt tegen verdedigen: wat betekent zijn eis van belangeloosheid eigenlijk? Wel, niet dat we helemaal geen belangen…

Volgens Hume geeft het smaakoordeel uiting aan een schoonheidssentiment. Zo’n sentiment is subjectief (het is partieel en het geeft geen informatie over de werkelijkheid). De discussies die we voeren over het mooie kunstwerk (naar aanleiding van onze emotie) zijn echter wel objectief: ze betreffen het object en de gepaste houding die men ertegenover moet innemen….

Baumgarten zet een theorie (!) op over waarneming en schoonheid. Dit is filosofie, if anything, maar zeker geen kunstkritiek. De crux van zijn theorie is dat de ervaring van schoonheid een perceptuele ervaring is, geen intellectuele. Deze stelling vinden we later terug bij Hegel (schoonheid als de zintuiglijke presentatie van een idee); bij Wollheim (Zien-in…

1. De theorie dat alle waarheden in de zintuiglijkheid bevestigd moeten (kunnen) worden–de zogenaamde extreme variant van het empirisme–vindt vooral opgang aan het begin van de 20e eeuw, in het logisch positivisme. Vertegenwoordigers: de vroege Wittgenstein (van de Tractatus Logico-Philosophicus), en Carnap. 2. Volgens Hume kan de verbeelding wel ideeën ordenen, maar kan ze daarbij…

Baumgarten realiseerde zich (tenminste impliciet) dat schoonheid als een vorm van (geperfectioneerde) kennis beschouwen tot een cognitivistische drogrede leidt. Is er immers betere zintuiglijke kennis denkbaar dan die die door een film wordt geleverd: zet ergens een camera en microfoon neer en laat die de voorbijtrekkende werkelijkheid opnemen en het resultaat is een extensief heldere,…

De manier waarop de rationalisten de werkelijkheid benaderen, maakt dat men die deductief kan begrijpen. Eerst was er de aanname dat de wereld logisch in elkaar zit en toen kwam de monadologie. [Een dergelijke identificatie van semantische werkelijkheid (hoe mensen de wereld begrijpen) met logische relaties tussen objectieve gegevens (alleen gaat het nu om neurofysiologische…

So I finally got around to reading Ray Monk’s biography of Wittgenstein and the fist shock came from an unsuspected angle: Monk could amply make use of letters Betrand Russell wrote to his then love. Why did this shock me? The shock was due to the realisation that a biographer writing about a contemporary person…

Sommige studenten zeggen simpelweg: klassieke muziek is tijdloos, popmuziek is gedateerd. Zij beschouwen de twee termen als objectief en beschrijvend terwijl ze in werkelijkheid evaluatief zijn. Maar wat wordt er dan wel mee beschreven? Zij menen dat klassieke muziek tijdloos is omdat ze nog steeds wordt uitgevoerd en van popmuziek kunnen we dat niet zeggen…

Wollheim zei van individuele stijl, dat het psychologische realiteit heeft en dat de kunstenaar het kwijt kan raken (zijn werk is dan poststilistisch). Ik noemde toen voorzichtig David Bowie die ergens in de 90-er jaren zijn stijl kwijtraakte. En ik zei ook dat dit alles op het scherpst van de snede is: dat het moeilijk…