Onzuivere smaakoordelen en volkomenheid

Een onzuiver smaakoordeel is nadrukkelijk iets anders dan een oordeel over de volkomenheid van een object. Een smaakoordeel is eerst en vooral een oordeel over de manier waarop iets zich aan ons gemoed (gevoel van lust en onlust) voordoet. Kant ‘tolereert’ ook smaakoordelen waarin concepten enige rol spelen, maar oordelen die alleen maar gaan over de mate waarin een object aan zijn concept voldoet, gaan dus niet over hoe het object zich aan ons gemoed voordoet en zijn dus geen smaakoordelen.

De concepten wier inmenging in onze ervaring een smaakoordeel onzuiver maken, kunnen van allerlei aard zijn. Het hoeven niet per se alleen de praktische concepten te zijn die wij van artefacten hebben. [Men zou dat laatste kunnen menen omdat concepten van artefacten altijd aangeven waar het betreffende ding aan moet voldoen, terwijl dit bij andere concepten (van een tijger, bij voorbeeld) niet het geval is. Toch kan men een tijger ook afhankelijk mooi vinden: qua tijger, of qua katachtige, of qua harig dier, of qua geel dier, enz.]

Volkomenheidsoordelen zijn oordelen die alleen als je ze verkeerd begrijpt smaakoordelen lijken te zijn. Bye bye Baumgarten. [Baumgarten dacht natuurlijk wel ietwat subtieler na over de perfectie van de zintuigelijke kennis die hij met schoonheid identificeerde dan Kant met dit betoog impliceert. Zijn subtiliteit zit hem in de analyse van de beleving met terminologie uit de retorica. Hij begreep ‘perfectie’ als grootsheid, indrukwekkendheid, enz.]