Theodor W. Adorno
… wordt van aanraakbaarheid rijk
Walter Benjamin had het over “een verte hoe dichtbij ook”, aura, en het leek alsof hij dat iets belangrijks vond (maar het kon ook om een oude -reactionaire- burgerlijke waarde gaan) wat door reproductie-technieken teloor gaat. Maar ook die laatste, m.n. film, dicht hij weer revolutionaire waarde toe. Je weet het maar niet. De contouren…
Read moreAdorno’s nominalisme en zijn realisme
Adorno is nominalistisch voor zover hij stelt dat de kunstenaar niet mag proberen iets transparant af te beelden (dat zou ideologisch zijn: ieder positieve representatie suggereert grip die er niet is). Dus moet de kunstenaar experimenteren met zijn materiaal—iets anders staat hem niet open. Maar Adorno is ook een realist in de zin dat hij…
Read moreSchopenhauer en Adorno over individualiteit
Net zoals voor Schopenhauer onttrekt zich ook voor Adorno iets aan onze kennis-claims, maar voor Schopenhauer is dat de Wil, een ongevormd Ding an Sich—terwijl dat voor Adorno nog ideologischer en “nominalistisch onvermogender” zal zijn dan de standaard waarheidsclaims van de wetenschappen. De Wil gaat immers de particulariteit van individuele dingen en gebeurtenissen verre te…
Read moreAdorno’s goede en minder goede argumenten
Zoals Adorno het formuleert, zo is het inderdaad gesteld met de museale kunsten vandaag de dag: men weet niet goed meer welke grenzen er nog overschreden moeten worden. Maar is het wel zo noodzakelijk om alsmaar de kunsten te ‘revolutioneren’? …een briljante benadering vande kunst…. Deze vraag legt de vinger op een argument bij Adorno…
Read moreOpdracht 1. Tijdloos of gedateerd?
Sommige studenten zeggen simpelweg: klassieke muziek is tijdloos, popmuziek is gedateerd. Zij beschouwen de twee termen als objectief en beschrijvend terwijl ze in werkelijkheid evaluatief zijn. Maar wat wordt er dan wel mee beschreven? Zij menen dat klassieke muziek tijdloos is omdat ze nog steeds wordt uitgevoerd en van popmuziek kunnen we dat niet zeggen…
Read moreSchilderen naar Foto’s
In “Jongleren met de werkelijkheid” stelt Hans den Hartog Jager een interessant fenomeen aan de orde. Hij noemt het een taboe, en misschien is het dat ook wel. Het gaat erom dat veel schilders naar foto’s werken, maar dat ze hun werken slechts zelden vergezellen van de foto’s waarnaar ze gemaakt zijn. Het doet mij…
Read moreHumor en propaganda
Eerste beginsel van de retorica: ken uw publiek en verleid het met u mee te denken. Ik begin met iets over mezelf te vertellen en misschien gaat de rest ook alleen over mezelf (hoewel ik dat zelf natuurlijk niet geloof). Fokke en Sukke hebben mij nog nooit aan het (glim)lachen gebracht. Ik zie dat de…
Read moreHoe lang duurt een schilderij?
… en waar bevindt zich de film? Moet men tegenwoordig medelijden hebben met kunststudenten? Adorno begin zijn Aesthetische Theorie veertig jaar geleden al met de opmerking dat niets wat met kunst te maken heeft nog vanzelfsprekend is, behalve die onvanzelfsprekendheid zelf. Sindsdien lijkt de situatie alleen maar erger geworden. En ik heb het nu niet…
Read more