Nader tot het beeld.

Over spiegels, foto’s en aurata.

Wat u ook meemaakt, een gebeurtenis is het pas wanneer het gerepresenteerd is. Een representatie cre ̈eert de afstand die nodig is om de gebeurtenis te identificeren. Alleen dankzij representaties ook weet u iets over al die gebeurtenissen waar u niet bij heeft kunnen zijn. Representaties kunnen iets ook naderbij brengen. In dit artikel zal ik representaties esthetisch benaderen als dingen die in hun eigen aanwezigheid iets afwezigs aanwezig maken, waarbij centraal staat hoe wij dat ervaren: de fenomenologie van representatie.1 Een representatie verhoudt zich immers weliswaar tot het gerepresenteerde afwezige, maar altijd eerst–in zijn eigen presentie en stijl–tot de beschouwer voor wie ze aanwezig is. Een vergelijking met spiegels ligt voor de hand, meer dan dat. In alle afbeeldingen (en beschrijvingen) blijft het gebeurde zelf namelijk afwezig. De mens–die representerende diersoort–heeft hiermee te leven, hoe moeilijk het ook is om alsmaar te moeten afgaan op door anderen gestructureerde weergaven. Er is echter ́e ́en domein waar we met deze situatie geen genoegen hoeven te nemen, hoezeer we door gewenning ook hier sociaal genstigeerde modes laten prevaleren: het beeld dat wij ons via de spiegel naar willekeur van onszelf kunnen bezorgen. (…)
‘Nader tot het beeld. Wie ziet er wat in spiegels, foto’s en aura’s.’ Feit & fictie VI:3, 2006, 32-42.
»   (296K)