“World Press huldigt Arabische burger”

De kop waarmee NRC de winnaar van de World Press Photo aankondigt, is een beetje raar, lijkt het. Op de foto zien we een gewonde Arabische burger, dat wel, maar we zien ook dat hij ontkleed is en dat hij getroost wordt door een vrouw in een Niqaab die ook nog witte handschoentjes draagt. Die zijn dan wel weer vuil, wat ze enige menselijkheid bezorgt.

Het is ook een soort Pietà, en dat lijkt ons te vertellen dat een Christelijk thema als de Pietà van alle culturen/religies is. Maar “wij” kozen, c.q. maakten de afbeelding, toch?

Michelangelo, Pietà
Sint Pieter, Rome, 1499

Men denkt onwillekeurig aan het tragische conflict der toewijdingen. Wijdt men zich aan de religie of aan de mensen? Het heeft iets verontrustends dat deze gewonde man zich door een vrouw die in een doek gehuld is, moet laten troosten.

World PRESS Photo?

De kwestie blijft dat de nieuwswaarde van de foto gering is. Waren de man en de vrouw zich nu wel of niet van de camera-man bewust? Het is natuurlijk mogelijk dat de camera-man deze situatie zo maar ergens aantrof, maar had hij toen al zijn camera in de hand en werd dat niet opgemerkt? (Niet dat dat van mij zou moeten, maar voor de journalistieke waarde van een foto is het onontbeerlijk dat de afgebeelden niet poseren).

Mij dunkt dat de criteria die de jury van de WPP heeft gehanteerd strikt esthetisch waren, of eventueel kunsthistorisch, maar zeker niet journalistiek. Heeft deze foto enig politiek effect (zoals we dat kennen van eerdere iconische foto’s, zoals die van Nick Ut)—dat moet allemaal nog blijken, natuurlijk. Dat is dus niet het argument van de WPP wedstrijd. Voor de authenticiteit van dit ritueel stel ik een keus voor: ofwel legt de jury zich er voortaan op toe om alleen foto’s te beoordelen die, laten we zeggen, vijf jaar oud zijn en hun journalistieke en politieke waarde al hebben bewezen; ofwel geeft men toe esthetische en kunsthistorische normen te hanteren en laat men het PRESS-woord uit de titel vallen.

Ten laatste dan, de kop van het NRC. Hebben ze zich wellicht geen raad geweten met deze foto?

“World Press huldigt Arabische burger”, NRC, 10 februari 2012