Het recht om je te verbergen

Voortbordurend op wat ik gisteren schreef naar aanleiding van het voornemen¹⁾ om camera’s in de rechtzaal te plaatsen en een Rechtspraak TV-kanaal op te zetten, nog een poging om mijn intuïties uit te werken.

Ik lees in de NRC (van woensdag 26 oktober 2011, p. 8 ) dat de meerderheid van rechters, advocaten het een geweldig idee vindt. Nou ja, dat staat er niet. Er staat dat advocaat Inez Weski ervan gruwelt, maar dat zij een “minderheidsstandpunt”²⁾ vertegenwoordigt. Voor de duidelijkheid: ik gruwel er ook van.

Bij het stuk in de NRC staan overigens foto’s uit de rechtzaken van notoire gevallen: bewezen misdaden van beroemdheden, of toch minstens vermoede misdaden (de arts van Michael Jackson) waar iedereen al een heldere mening over heeft.
Maar wacht even—de camera’s waren toch bedoeld om hypes te voorkomen? Of: wat is hier de rol van de NRC?

In het stuk wordt een media-autoriteit om commentaar gevraagd. Ad van Liempt, “voormalige hoofdredacteur van Nova” is blij met de voorstellen: “Met welk recht zou je een medium als tv buiten de deur houden terwijl je journalisten met een ballpoint wel toelaat?”
Iemand die dat niet kan uitleggen, begrijpt toch wel heel weinig van de kwestie. Met geschreven reportages kun je van alles beweren maar niet bewijzen dat het waar is; ook getekende afbeeldingen hebben geen bewijskracht. Met camera’s daarentegen kun je van alles bewijzen, ook allerlei zaken waar je geen controle over hebt. Met camera’s kun je niets beweren. Precies daar schuilt het probleem.

Wij geloven alleen nog het beeld van de camera.

Vrijheden en Rechten

Ik weet niet goed hoe ik het anders moet zeggen dan door onze Vrijheid van expressie te verbinden met een Recht om je te verbergen. De Vrijheid van expressie begrijpen we inmiddels wel zo’n beetje, maar hoe staat het met het verlangen om je alleen te verhouden tot mensen die je voor je ziet en waar je mee kunt interageren? Is het niet tijd voor een Recht van de Mens om eigen baas te blijven over het eigen beeld?

Ik bedoel dan niet dat het oke is als er een systeem is dat mensen dwingt zich te verbergen—het moet gaan om een recht waarover het individu zelf de touwtjes in handen heeft.

PS

Ik sluit me aan bij de kritiek van Nel Ruigrok en Bernadette Kester. (NRC, woensdag 26 oktober 2011, p. 15.)

Verwijzingen

1. Natuurlijk gaat het alleen nog maar om een uitkomst van een commissie-onderzoek.

2. Of het om de minderheid of de meerderheid gaat is natuurlijk sneller gezegd dan vastgesteld, en de vraag is of het een argument is. Moeten we niet gewoon goed nadenken over wat we van plan zijn?