“Menselijke schoonheid als Model voor de Kunst”, Holland Festival

Ik denk dat de klassieke esthetica begrepen kan worden als een poging om menselijke schoonheid te begrijpen. En ik denk dat die benadering een indicatie geeft van het belang van structurering voor kunst—bij voorbeeld de structurering die we kennen van traditie en repertoire—en van het belang van de kunsten.

Althans dit zal ik betogen na de kunsten begrepen te hebben naar het model van diezelfde menselijke schoonheid. Eerst zal ik aangeven hoe we menselijke schoonheid kunnen begrijpen als geënt op gelaatsexpressie. Omdat ik er vanuit ga dat ook artistiek succes (om het geen kunstschoonheid te hoeven noemen) begrepen kan worden als geënt op expressie—op artistieke expressie—kan ik dit inzicht in menselijke schoonheid bij wijze van model kort op een aantal kunstvormen toepassen waarbij ik de uitvoering van muziek als casus zal nemen, en als laatste de uitzonderlijke status van theater zal aanduiden.

Ten eerste wil ik onder uw aandacht brengen dat schoonheid een waarneming is, en wel één van expressie. Menselijke schoonheid is voor wie haar waarneemt doorgaans volstrekt helder: men hoeft er niet voor na te denken, hoeft ook geen voorkennis over de ander in te zetten: ze dringt zich als het ware op aan de waarneming, en daar bovenop vertelt het ons ook wat over die ander—menselijke schoonheid is niet louter oppervlakte. …

“Menselijke schoonheid als Model voor de Kunst”, Persconferentie Holland Festival, Muziekgebouw aan ‘t IJ, 2 maart 2010. »  Gerwen Holland Festival 20100302 (755K)