Beeldrecht, Kijkplicht en Borduurwerk

Een beeld is voor wie het waarneemt.

Als mensen elkaar aankijken gebeurt er altijd iets belangrijks: er wordt iets uitgewisseld. Van mij naar u, van u naar mij.1) Toen kolonisten in middenAfrika en Papoea Nieuw-Guinea foto’s maakten van de mensen daar, voelden die zich beroofd van hun zelf en ontstaken in woede. Eenmaal van de schrik van die felle reacties bekomen, moeten die kolonisten dan uitgelegd hebben dat foto’s maar velletjes zijn, waar geen zielen of zelven aan vast zitten— maar ik betwijfel of ze het probleem wel goed begrepen. Het probleem zat hem in het af-beelden. Echte mensen, of dat nu stamgenoten of vijanden waren, mochten immers wel naar die Papoea’s kijken—echte mensen nemen daarbij niets weg van iemands beeld, ́en ze geven er iets voor terug: de eigen blik, het eigen beeld. En dat geldt ook voor u en mij. Mensen die elkaar aankijken bevestigen elkaar, ze beheren elkaar: de blik bewijst het bestaan van de bekekene.
Een foto is heel anders. Die geeft niets terug. (…)
“Een beeld is voor wie het waarneemt. Beeldrecht, Kijkplicht en Borduurwerk. (Over `Embroidery’ van Rob Scholte)”, Willem Kerseboom Gallery, Amsterdam, 13 September 2009
»   (97K)